شما می­دانید خمبه یعنی چه؟ احتمالا نمی­دانید، اما من با این کلمه بزرگ شده­ام. خمبه همان خمره است با لهجه­ی کاشانی. من از همان سال­های کودکی خمبه بودم و هر بچه­ای با من لج می­شد اولین حرفی که به زبانش می­آمد این بود:

ـ من با تو خمبه بازی نمی­کنم.

ـ اون دختر خمبه رو ببین.

ـ خیلی خمبه و خرسه ببینی می­شناسیش.

من خودم را از میان این واژه­ها بیرون کشیدم و همه­ی عمر تلاش کردم تا گوشم این کلمات را نشنود. بغضم را در میان بالش دندان زده­ام به گریه­ای بی­صدا تبدیل می­کردم تا نشان بدهم از شنیدن این حرف­ها ککم نمی­گزد. دروغ بود. تا چند سال پیش نقش بازی می­کردم اما حالا دیگر در شصت سالگی این حرف­ها برایم خاطره­ای است که گاهی می­شود به آن خندید.

زمانی که فیلم The Whale   را می­دیدم، فکر کردم  یعنی تصور آدم­های چاق و لاغر از دیدن این فیلم و این شخصیت چقدر با هم تفاوت دارد. چیزی که در تمام مدت فیلم مرا سرگرم کرد نه ناتوانی چارلی در حرکت کردن بود و نه مردم گریزی­اش. بلکه مدام به این فکر می­کردم که چرا در این فیلم به جنبه­های دیگری از چاقی پرداخته نشده است و آیا اصولا این فیلمی در ستایش یا نکوهش چاقی است؟

در داستان­ها و فیلم­های اندکی که شخصیت چاق در آن مطرح می­شود، اغلب به مهربانی چاق­ها اشاره می‌شود مثل همین فیلم. چارلی مرد فوق­العاده مهربانی است اما مهربان با کی؟ با همه کس به غیر از خودش. راستش واقعیت این نیست. منِ خمبه خودم را خیلی دوست دارم و برای رهایی از چاقی هم تلاش زیادی کرده­ام حالا اگر مثل خیلی موارد در زندگی­ام موفق نبوده­ام، این ماجرای دیگری دارد.

فیلم بیش از هر چیز از اثری که فرقه­ها و مذاهب مختلف بر روان آدم­ها می­گذارند حرف می­زند و به نظرم استفاده از چاقی شخصیت و نام­گزاری فیلم بیشتر برای مطرح شدن فیلم است وگرنه مضمون اصلی آن اثر مخرب فرقه­ها بر زندگی خانواده­هاست.

آیا چارلی با این همه غذا خوردن قصد دارد به جای معشوقی که با گرسنگی کشیدن به­خاطر تبعیت از فرقه­ای خاص جانش را از دست داده، هم غذا بخورد؟ ایا لیز خواهر فداکار معشوق از دست رفته با ساندویج­های بزرگی که برای چارلی می­آورد دارد روح خود را تسکین می­دهد و بر عذاب وجدانی که بخاطر از دست دادن برادرش دارد مرهم می­گذارد؟ از این منظر فیلم قابل بررسی روانشناختی است؛ اما بی­شک فیلم نمی­تواند با پرداختن به غذا خوردن­ و مشکلات حرکتی فرد نمای کاملی از شخصیت یک فرد چاق و آسیب­هایی که  افراد جامعه با رفتار و گفتار خود بر یک فرد چاق وارد می­آورند را نمایش دهد.

نمی­دانم در بقیه دنیا با افراد چاق چطور برخورد می­شود ؛ اما به عنوان فردی که همه­ی عمر همچنان خمبه ماندم و بارها نیاز به درمان برای موارد متفاوت داشتم هرگز نمی­توانم توهین­ها و تحقیرهایی را که از طرف کادر درمان بر من وارد شد فراموش کنم.( از کادر درمان نوشتم به دلیل آنکه انتظار متفاوتی از این گروه داشتم.) به همین دلیل فیلم The Whall را کاری شتابزده می­دانم که با جمع کردن چند موضوع متفاوت تلاش دارد از چاق بودن شخصیت به عنوان نگاهی نو و پیش­رو بهره بگیرد. همانطور که در سال­های اخیر از هم­جنس­گرا، سیاه­پوست­ها و گروه­هایی که کمتر دیده شده­اند، بهره گرفته شده است.

اگر شخصیت چارلی چاق نبود و فقط فردی بود که به سلامت خود اهمیت نمی­داد و برای رسیدن به معشوق مرگ را (البته به شکلی متفاوت) انتخاب می­کرد و در عین­حال تمام علاقه­اش معطوف به فرزندی بود که به او توجه نمی­کند؛ آیا داستان تفاوتی داشت؟

چاق بودن تنها داشتن یک فیزیک خاص نیست. چاق بودن مجموعه­ای از مشکلاتی است که فرد تحمل می­کند نه به این دلیل که پرخور است بلکه گاهی به این علت که هیچ راهی برای لاغر شدنش به نتیجه نمی­رسد.

سال­هاست صنایع متعدد از الگویی که هالیوود برای زن و مرد زیبا و نرمال ساخته است بهره می­برند.  هالیوود و صنایع فشن، نوع زندگی و رفتار و هیکل ما را تعیین می­کنند. دنیا بر این مدار می­چرخد ،اما شاید روزگاری دوباره سر برسد که مثل دوران قاجار، مادرهای ایرانی درگوش پسرهایشان بخوانند که:

ـ زن باید خوشگل باشه، سفید و کمی چاق

اما آرزوی من آن است که روزگاری برسد که آدمی را مجموعه­ای بدانیم از نشانه­های مختلف که خود تلاش کند  به جایی برسد که دیگر از باز بودن دوربین کامپیوترش شرمنده نباشد و بتواند رو در روی مخاطبانش از چیزهایی که دوست دارد حرف بزند.